De mooiste recensie

Ik ben bijna twintig jaar schrijver. In die jaren is er veel over me geschreven door recensenten en journalisten. De allereerste recensie ooit, in Het Parool, van een recensent wiens naam ik vergeten ben, had als titel ‘Kluuniaanse aanstellerij.
De recensie eindigde zo: ‘Verstandiger is om het boek gewoon helemáál niet te kopen. En van die Kluun wil ik nu verder niks meer horen.’ (De recensent is inmiddels ontslagen wegens onethisch gedrag)
Dat is mislukt.

In de jaren daarna heb ik goeie en slechte recensies gekregen. KEVBDD werd bewierookt in Duitsland en Italie. Haantjes werd de hemel in geprezen in de Volkskrant en afgemaakt in de Telegraaf.
DJ werd bewierookt in Elsevier, Vrij Nederland, Trouw, Esquite en De Standaard der Letteren. O ja, en met de grond gelijk gemaakt in de Volkskrant. Eén ster. (De recensent is inmiddels ontslagen wegens onethisch gedrag)
Aan de Amsterdamse Nachten werd ‘werkelijk een schitterend boek’ genoemd in HP De Tijd.
Familieopstelling kreeg vier sterren in NRC, geprezen in de Vlaamse krant De Standaard en door het Brabants Dagblad als ‘De Grote Brabantse Roman’ betiteld. De Telegraaf vond ‘m maar zozo.
Maar de mooiste recensie kreeg ik deze week van Anne de Jong, in Margriet nota bene. De Jong is geen beroepsrecensente, maar ze is er op wonderbaarlijke wijze in geslaagd alle psychologische lagen van Kluuns karakter te ontleden. In Vlaanderen zouden ze zeggen: ‘U doet me blozen en stotteren tegelijk.’
Lieve Anne de Jong, ik prijs me iedere dag gelukkig dat we samen op De Geluksroute zitten.
Recencies kluun
De integrale tekst van het interview:

Hoe is het om de partner van een bekende Nederlander te zijn? Deze week: Psycholoog en coach Anne de Jong (49), partner van schrijver ‘Kluun’, oftewel Raymond van de Klundert (56).

Interview: Mieke van Wijk

“Eigenlijk wilde ik arts worden, maar nadat ik drie keer werd uitgeloot voor geneeskunde werd het psychologie. Achteraf ben ik dankbaar dat het zo gelopen is, want in dit vak voel ik me helemaal op mijn plek. Inmiddels leid ik al achttien jaar coaches op die mensen helpen de regie te nemen over hun leven. Ray was een van onze cursisten. Ik vond het heel geinig dat zo’n bestsellerauteur bij ons een opleiding kwam doen. كاس كوبا امريكا 2024 Al tijdens het intakegesprek bleek dat hij zich als mens graag verder wilde ontwikkelen. De eerste dag vertelde hij net als de andere cursisten in de groep heel open over zichzelf. Daarbij heerst sowieso de afspraak dat alles wat er in de klas verteld wordt binnenskamers blijft. De manier waarop Ray zich opstelde, zorgde ervoor dat zijn BN-erschap eigenlijk totaal niet speelde. Ik vond hem leuk, maar ik was zijn docente en benaderde hem ook vanuit die hoedanigheid.

Twee jaar nadat Ray zijn opleiding bij ons had afgerond, was ik met mijn compagnon Nadia in New York. Daar hadden we het over De geluksroute, het boek waarin ik mijn kennis van psychologie en coaching voor een groot publiek toegankelijk maak. Bedoeld als praktische gids om gezanik en gedoe in menselijke relaties te vermijden. Nadia vond dat ik Ray om advies moest vragen hoe je zo’n boek het beste in de markt zet. Een BN-er inzetten voor de marketing van je boek dat zag ik totaal niet zitten. Vervolgens heeft Nadia namens mij een appje naar Ray gestuurd en ontving ik de uitnodiging om bij hem op de boot een wijntje te komen drinken. Dat heb ik gedaan. Al binnen tien minuten belandden we in een dusdanig diepgaand gesprek dat het bijna magisch was. Ik dacht: wat gebeurt hier? Eigenlijk was ik op dat moment al verkocht. Alleen kon dat niet, want ik had een relatie dus dat zei ik ook meteen tegen Ray. Zijn boek Familieopstellingen gaat over relaties en mijn boek eigenlijk ook. We spraken dus over zijn relaties, mijn relaties en over ons leven. Om één uur ’s nachts ging ik naar huis. Totaal in de war. Er was niks gebeurd hoor, maar toch. Ik vond hem spannend, maar wilde hem niet te dichtbij laten komen. Ik was samen met een superveilige man en dat werd ineens ontregeld door Ray, iemand met een bijna tegenovergestelde reputatie. Weken later dronken we opnieuw een wijntje. Opnieuw gebeurde er niets. Behalve dan dat Ray bekende dat hij verliefd op me was. كيف تربح المال بسرعة Hij vroeg: ‘Is dit contact voor jou nog zakelijk?’ Hoewel ik ‘ja’ zei, wist mijn hart wel beter. Daarna sprak ik nog één keer met hem af vanuit de gedachte: ik ga me nog één keer laven aan dat lekkere gevoel en daarna kap ik ermee. Zoals je de dag voordat je op dieet gaat je nog even lekker laat gaan qua zoetigheid en koolhydraten. Nou ja, die avond ging ik dus voor de bijl nadat ik hem had gevraagd wat zijn intentie was als wij een relatie zouden krijgen. Of hij een open relatie wilde of dat hij voor monogamie wilde gaan. Toen hij voor dat laatste koos was ik bereid de sprong te wagen.

Dat is inmiddels bijna twee jaar geleden en daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. Nee, mijn omgeving stond niet meteen te juichen. Mijn moeder had er moeite mee. Vanwege zijn imago had ze een antipathie jegens hem. Vriendinnen van me sloten weddenschappen af hoelang het zou duren voor Ray me bedonderde. Nu ze hem kennen, speelt dit allemaal niet meer en weten ze dat ik de liefste man ooit heb. Al is hij voor buitenstaanders controversieel. Mensen zeggen soms: ‘Néé, ben jij met Kluun?’ Voor mijn bedrijf heeft zijn imago niet bepaald een meerwaarde, dat vind ik soms lastig. De buitenwereld weet immers niet dat er een groot verschil zit tussen hoe hij zichzelf in zijn boeken neerzet en de werkelijkheid. Hij is de meest attente, lieve, loyale man die ik ooit had. Daarnaast heeft hij humor, is hij creatief, leergierig en ruimdenkend.

Waarom hij zichzelf als zo’n eikel beschrijft? Misschien ook wel een beetje vanuit de gedachte: laten we elkaar toch niet zo snel veroordelen. Het getuigt van lef dat hij zijn mindere kanten durft te laten zien, maar in zijn boeken vergroot hij die uit. Ik vind het ongelooflijk fijn dat wij onze binnenwereld openlijk met elkaar kunnen delen. Timing is in de liefde cruciaal. Dat hij als onzekere jongeman zijn zelfbeeld opvijzelde door veel vrouwen te versieren, is niet zo uitzonderlijk. Alleen, als je dat als rijpere man nog steeds doet, word je daar depri van of ga je op jezelf neerkijken. Die leegheid wil hij niet meer. Zelf heb ik ook geworsteld met relaties. Ik had er moeite mee me te hechten. Daar heb ik hard aan gewerkt. Ik sta nu in elk geval steviger in mijn schoenen dan ooit. Ray is lang op zoek geweest naar een symbiotische relatie. We gaan ervanuit dat we die bij elkaar gevonden hebben en hopen natuurlijk dat dit voor altijd is. Ja, ik ben nog erg verliefd en vind het heerlijk om zijn blije gezicht te zien als ik naast hem wakker word. باي بال عربي Ray en ik praten heel veel. Ik ben ervan overtuigd dat we dit blijven doen en dat hij er daardoor alleen nog maar interessanter op wordt.”

SCHRIJF JE IN VOOR DE NIEUWSBRIEF VAN KLUUN!