14 dec 2020, Herbert Visser College in Nieuw Vennep.
Klas: gecombineerd 4HAVO/4VWO
Aantal leerlingen: 36
Aantal leerlingen waarvan de ouders thuis een krantenabonnement heeft: 2
Aantal leerlingen dat graag leest: 4.
Lerares: Rosanne Tieleman (quote: “Een collega van me zei: ‘ik vond de opleiding tot leraar Nederlands zo leuk en het vak ook, maar ja, voor de leuke dingen is in de lessen geen tijd, want we hebben nu eenmaal te maken met de stof die op de examens wordt getoetst’”.)
Het is de maandag voor de lockdown. Zesendertig leerlingen van de klas 4HAVO en 4VWO van het Herbert Vissercollege in Nieuw Vennep zitten klaar voor de schrijver. Vanochtend, maandagochtend, zijn ze de schooldag begonnen met het bekijken van Komt een vrouw bij de dokter. Inclusief de seksscenes van Stijn met Carmen, Stijn met Roos en Stijn met een naamloze partner op een wc in een club.
‘Wat willen jullie weten van me?’
‘Zou je zelf de hoofdrol hebben willen spelen?’
‘Waarom gebruik je zo’n groffe taal?’
‘Heb je echt zoveel gepaald als in je boek staat?’ vraagt Justus (ja, Justus, als je zulke dingen vraagt, noem ik je ook met naam).
Een meisje zegt dat ze zelf schrijft. Ze vraagt of ik tips heb. ‘Schrijf alsof nooit iemand gaat lezen wat je aan het schrijven bent. Durf schaamteloos te zijn. Misschien had ik nooit zo schaamteloos durven schrijven als ik had geweten dat een miljoen mensen mijn boek gingen lezen.’
‘Heb je ergens spijt van, wat je gedaan hebt in je leven?’ vraagt een ander meisje. ‘Ja,’ antwoord ik. ‘Ik zou best willen dat ik me toen mijn vrouw ziek was, in had kunnen houden. Maar dat zegt mijn ik van nu, een man van 56. De ik van twintig jaar geleden zat anders in elkaar. En ik kijk naar die man met enige mildheid.’
‘En jullie?’ vraag ik, ‘Heeft iemand van jullie al eens spijt gehad van wat je hebt gedaan?’
Het meisje dat zelf ook schrijft steekt haar hand op. ‘Waarvan heb je spijt?’ vraag ik.
‘Dat ik mezelf was.’
‘Waarom heb je daar spijt van?’
‘Omdat ik daarvoor gepest werd.’
Ik sluit het blokuur (anderhalf uur) af met risicovol project. Ik ga voorlezen. ‘Dat risico loop je nou eenmaal als je een schrijver uitnodigt.’ Hier en daar wordt gezucht. ‘Jammer dan,’ zeg ik, ‘ik ben helemaal uit Amsterdam gekomen en ik ga niet weg zonder voorgelezen te hebben.’ Ik kies voor een stuk uit Komt een vrouw bij de dokter waarbij Stijn naast Carmen ligt, in haar laatste dagen.
De zesendertig leerlingen zijn stil.
#Woordvandedag: Ex Aequo eindigen de woorden Penibel (uitgesproken als pènnibul) en onthutsend. Beide woorden hebben 4HAVO en 4VWO geen idee wat het betekent. O ja, en pisnicht. Om het woord wordt gelachen. Geen van de leerlingen kende het scheldwoord. Dankzij het Volkskrant Magazine interview met Youp van ’t Hek nu wel. Van harte, Youp.